Gościem audycji Ewy Pietrzak był dr Kamil Leziak, klimatolog i ekspert w dziedzinie adaptacji miast do zmian klimatu. Rozmowa dotyczyła błękitno-zielonej infrastruktury oraz znaczenia naturalnych gąbek – obszarów, które zatrzymują wodę opadową, takich jak zielone dachy, ogrody deszczowe czy rabaty. Dr Leziak wyjaśnił, że tego typu rozwiązania nie tylko poprawiają lokalne stosunki wodne, ale także odnawiają zasoby wód gruntowych i korzystnie wpływają na klimat miejski.

Podkreślono również, że problem z wyczerpywaniem się wód podziemnych wynika głównie z ingerencji człowieka – m.in. zabudowy powierzchni i nadmiernego poboru wód gruntowych. W rozmowie poruszono też kwestię Warszawy, nadal określanej jako „betonowa miska”, choć wdrażane działania na rzecz zwiększenia obszarów zielonych przynoszą stopniową poprawę.

Ekspert wskazał na rolę nawet pojedynczych drzew w miastach, które pochłaniają dwutlenek węgla, zwiększają ilość tlenu i wspierają naturalną retencję wody. Zwrócił także uwagę na znaczenie sprawnej kanalizacji burzowej, która pomaga w odprowadzaniu wód opadowych, choć problematyczne pozostają miejsca niepodłączone do sieci.

Rozmowa zakończyła się podkreśleniem, że błękitno-zielona infrastruktura powinna być stale rozwijana, gdyż korzystnie wpływa na klimat i jakość życia mieszkańców miast.

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Ewa Pietrzak rozmawia z Tomaszem Krasowskim, dyrektorem Departamentu Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, o znaczeniu rozwoju zielono-błękitnej infrastruktury w miastach. W audycji podkreślono, że postępująca urbanizacja i tzw. „betonoza” zwiększają problemy związane z suszami, powodziami, hałasem i zanieczyszczeniem powietrza.

Dyrektor Krasowski wskazuje, że Samorząd Województwa Mazowieckiego realizuje program „Mazowsze dla klimatu”, wspierający gminy w działaniach takich jak tworzenie parków, łąk kwietnych, nasadzenia drzew, ogrody deszczowe czy mała retencja. Program oferuje dofinansowanie do 200 tys. zł, co pozwala na realizację ponad 100 projektów w regionie.

W rozmowie omówiono również trendy w „odbetonowywaniu” przestrzeni miejskich oraz wprowadzaniu nawierzchni przepuszczalnych, które pomagają w gospodarowaniu wodą opadową. Dyrektor podkreśla, że takie inwestycje mają nie tylko ekologiczne, ale także społeczne korzyści, poprawiając jakość życia mieszkańców.

Na koniec słuchacze zostali zachęceni do kontaktu z lokalnymi władzami w celu uzyskania informacji o możliwościach realizacji projektów w ramach dostępnych programów samorządowych.

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Gościem programu była dr Monika Szewczyk, doktor nauk biologicznych, ekspertka w dziedzinie ochrony różnorodności biologicznej, zielonej infrastruktury i edukacji przyrodniczej. Rozmowa dotyczyła poprawy jakości miejskich ekosystemów i adaptacji miast do zmian klimatycznych.

Dr Monika Szewczyk podkreśliła, że kluczem do poprawy stanu ekosystemów miejskich jest odpowiednie zarządzanie oraz zmiana podejścia do zieleni miejskiej. Zwróciła uwagę na fakt, że powierzchnie zielone w miastach są często zdominowane przez monokultury i mocno pofragmentowane, co wpływa na ich uboższą bioróżnorodność. Mimo że zieleń miejska nigdy nie dorówna obszarom naturalnym, jak Puszcza Kampinoska, miasta mogą dążyć do przybliżenia tych terenów naturze.

Jednym z najprostszych działań na rzecz ochrony miejskiej bioróżnorodności jest ograniczenie częstotliwości koszenia trawników. Dzięki temu na miejskich trawnikach mogą rozwijać się rodzime gatunki roślin, które stanowią bazę pokarmową dla owadów zapylających, a także ptaków. Pozostawienie martwych drzew i dziuplastych okazów może z kolei stworzyć siedliska dla owadów i innych organizmów. Im bardziej naturalny ekosystem, tym większa jego odporność na zmiany klimatyczne, jak długotrwałe susze czy intensywne opady.

Ekspertka wskazała również na potrzebę inwestycji w zielono-błękitną infrastrukturę, która poprawia retencję wody, łagodzi efekt miejskiej wyspy ciepła, zwiększa bioróżnorodność i poprawia jakość powietrza. Przykładem takich rozwiązań mogą być zielone dachy, zielone przystanki i chłonne nawierzchnie. Dr Szewczyk wspomniała o dobrych praktykach realizowanych w miastach takich jak Pekin (koncepcja miasta gąbki) oraz Berlin i Hamburg, gdzie wprowadzane są systemowe rozwiązania wspierające zrównoważony rozwój.

Adaptacja miast do zmian klimatycznych wymaga również zmian w planowaniu przestrzennym. Coraz więcej miast uwzględnia rozwój terenów zieleni w planach adaptacji do zmian klimatu, zarówno w dużych aglomeracjach, jak i mniejszych miejscowościach. Dr Szewczyk wyraziła nadzieję, że w przyszłości powstanie obowiązek tworzenia zielonych dachów na wszystkich nowo budowanych budynkach, co przyniosłoby liczne korzyści środowiskowe.

Ekspertka podkreśliła również znaczenie wymiany doświadczeń między miastami oraz współpracy między urzędnikami i specjalistami z różnych dziedzin, by przezwyciężyć bariery techniczne i finansowe oraz skutecznie wdrażać innowacyjne rozwiązania.

Na zakończenie audycji dr Monika Szewczyk, członkini jury w konkursie Eko Miasto w kategorii zielono-błękitna infrastruktura, zachęcała do odważnych działań na rzecz bioróżnorodności i efektywnego zarządzania terenami zielonymi w miastach.

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.