'Illegals' zijn spionnen die onder een valse dekmantel in het Westen leven, ze wonen verspreid over de VS en Europa en leiden daar veelal doodgewone levens. Ze zijn jarenlang getraind met de identiteit van overleden mensen of andere weinig traceerbare personen. Het werk van deze superspionnen is buitengewoon zwaar en vraagt volledige opoffering. Ze hun ware identiteit niet eens aan hun kinderen vertellen.

Vaak hebben ze de taak om netwerken te bouwen, gevoelige informatie te verzamelen of andere agenten te begeleiden en uit te betalen. Sinds Russische diplomatieke spionnen Europa zijn uitgezet, zijn deze undercoveragenten belangrijker en actiever geworden. Maar door technologische vooruitgang wordt het steeds moeilijker geloofwaardige dekmantels op te bouwen. Toch zijn er mogelijk nog enkele tientallen 'illegals' actief in Europa.

Samen met host Annieke Kranenberg bespreekt Huib Modderkolk de bizarre verhalen van ontmaskerde elitespionnen. Ook spreekt Huib met de schrijver en The Guardian-journalist Shaun Walker over zijn nieuwste boek: The Illegals. Russia's Most Audacious Spies and Their Century-Long Mission to Infiltrate the West.

Het fragment over Tim Foley komt uit de animatieserie Mom and dad were spies.

Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk

Montage en redactie: Tiemen Hageman en Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin en Jasper Veenstra

Artwork: Matteo Bal

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering duiken we in de grootste sabotageactie op Europese bodem sinds de Koude Oorlog: de ontploffing van de Nord Stream-gaspijpleidingen in de Oostzee. Direct na de explosies wezen beschuldigende vingers naar Rusland, en ook de Verenigde Staten werden als mogelijke dader genoemd. Maar gaandeweg leidde steeds meer bewijs naar een heel andere plek: Oekraïne. Toch zwijgt het Westen hier publiekelijk over.

Hoe kon een relatief klein team, varend op een gehuurd zeiljacht, erin slagen om op tachtig meter diepte vier pijpleidingen op te blazen? Wat zegt deze operatie over de rol van Oekraïne in de hybride oorlogsvoering en over de manier waarop westerse inlichtingendiensten wegkijken als het om bondgenoten gaat?

We reconstrueren deze spectaculaire sabotage met onderzoeksjournalist Ben Meindertsma, die in Kyiv sprak met betrokkenen bij de actie. En we onderzoeken hoe nauw de samenwerking tussen westerse diensten en Oekraïne eigenlijk gaat, van geheime trainingen op Nederlandse bodem tot missies waarvan niemand officieel mag weten dat ze hebben plaatsgevonden.

Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk
Montage en redactie: Tiemen Hageman en Julia van Alem
Eindredactie: Corinne van Duin en Jasper Veenstra
Artwork: Matteo Bal

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is december 2020. De wereld zit op slot, vaccins lijken de enige uitweg uit de coronapandemie, en in een kantoorgebouw aan de rand van Amsterdam wordt een verdachte inlogpoging ontdekt. Niet veel later blijkt dat het Europees Geneesmiddelenbureau is gehackt, juist op het moment dat daar wordt gewerkt aan de goedkeuring van de eerste coronavaccins.

Wat volgt is een onderzoek vol haken en ogen: wie bel je als een Europese instelling in Nederland wordt aangevallen? En wat als de digitale sporen richting Rusland leiden? Terwijl de documenten op Russische fora opduiken, wordt duidelijk dat dit niet zomaar een spionageactie is maar ook een poging om twijfel te zaaien over de betrouwbaarheid van de vaccins.

In deze aflevering reconstrueren we hoe die hack heeft kunnen plaatsvinden, waarom het opsporingswerk zo moeizaam verliep en wat dat zegt over onze digitale weerbaarheid. Met hulp van cybersecurity-expert Erik de Jong duiken we in de werkwijze van Russische hackgroepen als Fancy Bear en kijken we wat Europa daar tegenover weet te zetten.

Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk
Montage en redactie: Tiemen Hageman
Eindredactie: Corinne van Duin en Jasper Veenstra
Artwork: Matteo Bal

See omnystudio.com/listener for privacy information.