Audycja "Odkrywamy Mazowsze" w ostatnim odcinku przybliżyła słuchaczom bogactwo tradycyjnej architektury drewnianej regionu Mazowsza. Drewniane domy i zabudowania, dominujące na tych terenach jeszcze w pierwszych dekadach XX wieku, stanowiły kluczowy element krajobrazu wsi i miasteczek. Eksperci, w tym dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski, omawiali historyczne konstrukcje wieńcowe, popularne materiały takie jak strzecha czy gont oraz przemiany w mazowieckim krajobrazie kulturowym wynikające z wprowadzenia nowych przepisów i technik budowlanych.

Goście audycji zaprosili słuchaczy do odwiedzenia Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, gdzie można poznać autentyczną zabudowę wsi rzędowych i innych typowych układów przestrzennych Mazowsza. Omówiono również unikalny styl architektoniczny Świdermayer, charakterystyczny dla letniskowych miejscowości linii otwockiej, słynący z koronkowych zdobień ganków i wyjątkowego uroku dawnych willi.

Audycja nie tylko przybliżyła historię i piękno drewnianej architektury, ale także zachęciła do pielęgnowania dziedzictwa kulturowego Mazowsza.

Zaprasza Dorota Sołowiej.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

W audycji "Odkrywamy Mazowsze" prowadzonej przez Dorotę Sołowiej, głównym tematem są tańce tradycyjne charakterystyczne dla regionu Mazowsza. Gościem programu jest Grzegorz Ajdacki ze Stowarzyszenia Domu Tańca, który opowiada o różnych stylach i tradycjach tanecznych tego regionu. Wspomina o popularnych tańcach, takich jak oberki, polki (w tym polka trzęsiona), kujawiaki czy mazurki, a także o rzadziej spotykanych tańcach, takich jak trojak, kajduk, draban czy zając. Rozmowa dotyczy również różnic regionalnych w stylach tańca oraz tradycyjnych wydarzeń tanecznych, które do dziś są organizowane.

Audycja zawiera również reportaż z warsztatów tańca odbywających się w Ambasadzie Muzyki Tradycyjnej w Warszawie, gdzie uczestnicy w różnym wieku uczą się tańców tradycyjnych. Podkreślono, że warsztaty te są otwarte dla wszystkich, a nauka obejmuje zarówno podstawowe kroki, jak i bardziej zaawansowane techniki. Wypowiedzi uczestników warsztatów ukazują entuzjazm i radość, jakie daje pielęgnowanie tradycji tanecznych. Warsztaty są także doskonałą formą aktywności fizycznej i integracji międzyludzkiej.

Audycja kończy się zachętą do udziału w warsztatach oraz kultywowania tradycyjnych tańców jako sposobu na odkrywanie i pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego Mazowsza.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

Bogactwo muzyczne Mazowsza. Gdzie usłyszeć dawne instrumenty?

Zaprasza Dorota Sołowiej.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

Odwiedź nas na:

➡️ Facebooku Na Facebooku

➡️ Instagramie Instagramie

➡️ X https://twitter.com/radiowarszawa

➡️ www https://radiowarszawa.com.pl/

W audycji "Odkrywamy Mazowsze", prowadzonej przez Dorotę Sołowiej, słuchacze mieli okazję zgłębić tajemnice dialektów Mazowsza. Program rozpoczął się rozmową z prof. Haliną Karaś z Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistką w dziedzinie dialektologii. Profesor Karaś opowiadała o wyjątkowości dialektu mazowieckiego, który od wieków wyróżniał się na tle innych. Wskazano, że dialekt ten obejmuje różne regiony, m.in. Mazowsze, Podlasie, Suwalszczyznę, Mazury i Kurpie. Charakterystyczną cechą jest tzw. mazurzenie, czyli uproszczona wymowa spółgłosek, np. "syja" zamiast "szyja". Podkreślono również, że gwary mazowieckie stopniowo zanikają, choć na terenach wiejskich, zwłaszcza na Kurpiach, można je jeszcze usłyszeć.

Kolejnym punktem programu była wizyta w Kurpiach, gdzie Pan Henryk Gadomski z Związku Kurpiów omówił działania na rzecz zachowania mowy kurpiowskiej. Organizacja ta, działająca od 1996 roku, opracowała m.in. alfabet kurpiowski i podręczniki do nauki tego dialektu, który różni się nawet fonetyką od języka polskiego literackiego. Przykładem jest różna wymowa słowa "para". Wysiłki Związku skupiają się na edukacji młodszych pokoleń, m.in. poprzez lekcje mowy kurpiowskiej w szkołach.

W rozmowie z kurpianką Krystyną Łaszczych poruszono temat trudności w utrzymaniu żywej tradycji mowy kurpiowskiej. Wspomniano o czasach PRL, kiedy gwary były marginalizowane, oraz o obecnym zagrożeniu ich zaniku wraz z odchodzeniem starszych pokoleń. Jednak dzięki inicjatywom takim jak publikacje Związku Kurpiów (np. tłumaczenie "Małego Księcia") i promocja w mediach społecznościowych, mowa kurpiowska ma szansę przetrwać.

Audycja zakończyła się zachętą do odwiedzenia Kurpi i poznania ich unikalnej kultury oraz języka.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

W audycji "Odkrywamy Mazowsze" nawiązujemy do tradycyjnych pieśni z Mazowsza. O muzyce typowej dla Mazowsza opowiadają Jagna Kniteld – etnolożka i pieśniarka oraz zespół Lunaria. Goście podkreślają różnorodność i bogactwo pieśni w centralnej Polsce, szczególnie na Mazowszu, gdzie pieśni towarzyszyły obrzędom, pracy oraz codziennym spotkaniom.

Wspomniano o tradycji przyśpiewek – formach improwizowanego śpiewu na weselach czy zabawach, które pełniły również funkcję społeczną. Pieśni obrzędowe, jak weselne czy żniwne, miały głębokie znaczenie symboliczne, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Ponadto wspomniano o pieśniach leśnych i polnych, charakterystycznych dla Kurpi, oraz o ich roli w tworzeniu wspólnoty i podtrzymywaniu tradycji.

Rozmówcy zwracali uwagę na wymieranie tej kultury wraz z odejściem starszych pokoleń, ale zauważono też wzrost zainteresowania muzyką tradycyjną wśród młodszych ludzi. Dzięki warsztatom oraz pracy pasjonatów tradycje te są wciąż odkrywane i pielęgnowane.

Zespół Lunaria wspominał o pieśniach kobiecych, które opowiadają o życiu i sile kobiet. Przytoczono także przykład współczesnych prób ożywiania tej muzyki – od śpiewów maryjnych przy krzyżach po przejmowanie repertuaru od starszych śpiewaczek i badanie archiwów etnograficznych.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

Odwiedź nas na:

➡️ Facebooku Na Facebooku

➡️ Instagramie Instagramie

➡️ X https://twitter.com/radiowarszawa

➡️ www https://radiowarszawa.com.pl/

Audycja "Odkrywamy Mazowsze" prowadzona przez Dorotę Sołowi była poświęcona tradycjom, zwyczajom i obrzędom charakterystycznym dla Mazowsza. Magdalena Trzaska z Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi opowiadała o bogactwie regionalnych tradycji, takich jak Niedziela Palmowa na Kurpiach, gdzie palmy tworzone z bibuły i barwne stroje ludowe nadają wyjątkowego kolorytu lokalnym obchodom. Ważnym elementem rozmowy było również święto Kusoki w Jedlińsku, będące inscenizacją "Ścięcia Śmierci" odbywającą się w okresie zapustów.

Kolejną unikalną tradycją Mazowsza jest "barabanienie" w Iłży, opisane przez Łukasza Babulę – kustosza Muzeum Regionalnego i barabaniarza. Ten doroczny rytuał odbywa się w Wielką Sobotę i trwa przez sześć godzin, w nocy do Wielkiej Niedzieli. Ośmiu barabaniarzy jednocześnie gra na wielkim bębnie, zwiastując dobrą nowinę i symboliczne zwycięstwo życia nad śmiercią. Barabanienie, będące częścią lokalnego dziedzictwa od XVII wieku, wymaga od uczestników wytrwałości, rytmicznego zmysłu i odpowiedzialności. Zwyczaj wpisany na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego jest symbolem odrodzenia i istotnym elementem obchodów Wielkanocy w Iłży.

Audycja podkreśliła wyjątkowość mazowieckich tradycji, zachęcając do ich odkrywania i pielęgnowania.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.

Audycja „Odkrywamy Mazowsze” pod przewodnictwem Doroty Sołowi poświęcona była strojom ludowym regionu Mazowsza. Gośćmi byli kustoszka Agnieszka Grabowska z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie oraz Bożena Buchomolska, twórczyni kurpiowskich strojów ludowych.

W części muzealnej Agnieszka Grabowska omówiła różnorodność strojów ludowych Mazowsza, ich typowe elementy oraz techniki ich tworzenia. Wśród kobiecych strojów wyróżniono trzewiki, kiecki, zapaski, szalinówki czy chusty. Stroje męskie to m.in. sukmany, oficerki, koszule i kapelusze. Wskazano na istotność tkanin samodziałowych oraz znaczenie zdobień, podkreślających status społeczny. Przywołano szczegóły charakterystyczne dla stroju łowickiego oraz kurpiowskiego, gdzie tradycje te są nadal żywe.

Druga część audycji przeniosła słuchaczy do Kadzidła, do pracowni Pani Bożeny Buchomolskiej, gdzie od lat powstają stroje kurpiowskie. Opowiedziała ona o swojej pracy, skomplikowanym procesie tworzenia strojów oraz ich współczesnym znaczeniu. Stroje ludowe towarzyszą mieszkańcom od chrztu po sakramenty, a nawet ceremonie pogrzebowe. Wzrosło również zainteresowanie strojami w Polsce i za granicą – Pani Bożena realizowała m.in. zamówienia dla Polaków mieszkających na Litwie czy w USA.

Podkreślono, że stroje ludowe są symbolem dziedzictwa i dumy regionalnej, a ich piękno przyciąga coraz więcej osób, które chcą je nosić na ważne uroczystości. Audycję zakończyła refleksja na temat odradzającej się popularności tradycyjnych ubiorów na Mazowszu, szczególnie na Kurpiach.

Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Województwa Mazowieckiego.