Episodios

  • #18: Narcyza Żmichowska - pisarka, która dbała o kobiety

    #18: Narcyza Żmichowska - pisarka, która dbała o kobiety
    Jul 4 2025
    Ta wybitna Polka zapisała się w historii jako pisarka, działaczka społeczna i konspiratorka. Była jedną z pierwszych osób broniących tezy, iż kobiety i mężczyźni są równi. Dążyła do polepszenia sytuacji kobiet przede wszystkim przez ich edukację i nie bała się otwarcie krytykować myśli, które temu dążeniu zagrażały.

    Poznajcie fascynujące losy Narcyzy Żmichowskiej


    Tekst: Anna Baron-Jaworska
    Lektor: Anna Baron-Jaworska
    Montaż: Tomasz Sowa


    Inspiracją do powstania odcinka był artykuł portalu CiekawostkiHistoryczne.pl:

    https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/09/26/narcyza-zmichowska-biografia/

    Bibliografia:
    1. Barbara Winklowa, Narcyza Żmichowska i Wanda Żeleńska, Wydawnictwo Literackie, 2004.
    2. Narcyza Żmichowska, dzieje.pl / dostęp: 25.06.2025.
    3. Natalia Mętrak, Narcyza Żmichowska. Życie i twórczość, culture.pl / dostęp: 25.06.2025.
    4. Andrzej Fedorowicz, Buntowniczki. Niezwykłe Polki, które robiły, co chciały, Prószyński i S-ka, 2019.

    Más Menos
    23 m
  • #17: Poznański Czerwiec ’56 – pierwszy bunt społeczeństwa w PRL

    #17: Poznański Czerwiec ’56 – pierwszy bunt społeczeństwa w PRL
    Jun 30 2025
    Poznański Czerwiec 1956 był pierwszym w PRL strajkiem generalnym i demonstracjami ulicznymi, które miały miejsce w dniach 28-29 czerwca 1956 w Poznaniu. Choć miał podłoże ekonomiczne, demonstranci wznosili też hasła niepodległościowe i religijne, domagając się m.in. uniezależnienia Polski od ZSRR.


    Autor testu: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak, Przemysław Matusik
    Lektor: Edgar Hein,
    Montaż: Tomasz Sowa
    Más Menos
    9 m
  • #16: Doktor Anna Tomaszewicz-Dobrska - pierwsza lekarka na ziemiach polskich

    #16: Doktor Anna Tomaszewicz-Dobrska - pierwsza lekarka na ziemiach polskich
    Jun 6 2025
    Dziś opowiem Wam o niezwykłej kobiecie. Pierwszej dyplomowanej lekarce praktykującej na ziemiach polskich. Jej historia jest opowieścią o uporze oraz wierze we własne możliwości. I stanowi niezwykłą inspirację dla wszystkich. Szkoda tylko, że wciąż nie mówi się o niej wystarczająco dużo.
    Poznajcie fascynujące losy doktor Anny Tomaszewicz-Dobrskiej.


    Tekst: Anna Baron-Jaworska
    Lektor: Anna Baron-Jaworska
    Montaż: Tomasz Sowa


    Inspiracją do powstania odcinka był artykuł portalu CiekawostkiHistoryczne.pl
    https://ciekawostkihistoryczne.pl/2021/11/01/doktor-anna-medyczna-pionierka/

    Bibliografia:
    1. Z. Filar, Anna Tomaszewicz – Dobrska. Karta z dziejów polskich lekarek, Warszawa 1959.
    2. E. Tylińska, Droga do kariery akademickiej kobiet na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX w., „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2003, nr 3/4.
    3. K. Wajs, S. Wajs, Anna Tomaszewicz-Dobrska w walce o równouprawnienie kobiet w zawodzie lekarza w 2 poł. XIX w., „Archiwum Historii Medycyny” z. 2, 1977.
    4. Pierwsza w Polsce kobieta z dyplomem lekarskim: Anna Tomaszewicz- Dobrska, fundacja.stare-powazki.pl, 17.05.2024 / dostęp: 18.04.2025.
    5. M. Zieleniewska, "Precz z Polski z dziwolągiem kobiety-lekarza!" – mówił słynny chirurg o dr Annie Tomaszewicz-Dobrskiej, medonet.pl, 11.11.2022 / dostęp: 18.04.2025.
    6. A. Urbanik-Kopeć, Anna Tomaszewicz-Dobrska (1854-1918), nauka.tvp.pl, 7.03.2023 / dostęp: 18.04.2025.
    Más Menos
    25 m
  • #15: Duńskie piekło – nieudany eksperyment społeczny

    #15: Duńskie piekło – nieudany eksperyment społeczny
    May 26 2025
    W latach 50. Duńczycy przeprowadzili eksperyment społeczny. Ich celem było stworzenie nowego pokolenia Grenlandczyków. Zamiast tego doprowadzili do tragedii.


    Autor testu: Anna Baron-Jaworska,
    Lektor: Edgar Hein,
    Montaż: Tomasz Sowa.


    Bibliografia:

    1. Ellen Otzen, The children taken from home for a social experiment, bbc.com, 10.06.2015 (dostęp: 11.12.2021).
    2. Dania. Rdzenni Grenlandczycy domagają się odszkodowania od państwa za nieudany eksperyment, polsatnews.pl, 23.11.2021 (dostęp: 11.12.2021).
    3. Eksperyment społeczny, który zamienił się w ludzki dramat, wp.pl, 12.06.2015 (dostęp: 11.12.2021).
    4. Inuici. Lud północy, który nauczył się radzić sobie w ekstremalnych warunkach, onet.pl, 27.06.2020 (dostęp: 11.12.2021).
    Más Menos
    6 m
  • #14: Grigorij Rasputin - zawrotna kariera mistyka

    #14: Grigorij Rasputin - zawrotna kariera mistyka
    May 2 2025
    Dziś zmierzymy się z prawdziwą legendą. Człowiekiem, którego życie i śmierć wciąż stanowią przedmiot burzliwych dyskusji. Uważa się go za prawdziwego diabła, mającego przyczynić się do upadku jednej z najbardziej wpływowych dynastii. Czy rzeczywiście nim był? Poznajcie historię Grigorija Rasputina.


    Tekst: Anna Baron-Jaworska
    Lektor: Anna Baron-Jaworska
    Montaż: Tomasz Sowa


    Bibliografia:



    1. Douglas Smith, Rasputin. Wiara, władza i zmierzch dynastii Romanowów, Wydawnictwo Literackie, 2018.
    2. Andrew Cook, Zabić Rasputina. Prawdziwi zabójcy szalonego mnicha, Amber, 2007.
    3. Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, Znak Horyzont, 2025.
    4. Rasputin: The Devil in the Flesh, reż. Olly Lambert, Oxford Film & Television, 2002.

    Artykuły powiązane na Ciekawostkach Historycznych:

    https://ciekawostkihistoryczne.pl/2018/03/12/kto-naprawde-zabil-rasputina/
    https://ciekawostkihistoryczne.pl/2020/07/12/zawrotna-kariera-rasputina-od-leczenia-hemofilii-do-doradcy-cesarzowej/
    Más Menos
    34 m
  • #13: Gejsza - symbol Japonii. Fakty i mity

    #13: Gejsza - symbol Japonii. Fakty i mity
    Apr 20 2025
    Dziś zajrzymy do świata kobiet, który od wieków fascynuje swoją tajemniczością oraz ekskluzywnością. Budzi również wiele kontrowersji, szczególnie w krajach Zachodu, w których czasami trudno jest zrozumieć i zaakceptować specyfikę funkcjonowania japońskiej kultury. Poznajcie historię gejsz.


    Inspiracją do powstania dzisiejszego odcinka jest książka “Historia Japonii. Niezwykła opowieść o Kraju Wschodzącego Słońca, samurajach, siogunach i zen” autorstwa Clementsa Jonathana, wydawnictwa SBM. Jeśli ciekawi Was temat zarówno historii, jak i kultury tego niezwykłego państwa, to serdecznie zachęcam do sięgnięcia po tę pozycję, która w przekrojowy oraz bardzo wciągający sposób przybliża nam dzieje kraju kwitnącej wiśni.


    Tekst: Anna Baron-Jaworska
    Lektor: Anna Baron-Jaworska
    Montaż: Tomasz Sowa


    Bibliografia:
    1. Jonathan Clements, Historia Japonii. Niezwykła opowieść o Kraju Wschodzącego Słońca, samurajach, siogunach i zen, Wydawnictwo SBM, 2025.
    2. Mineko Iwasaki, Gejsza z Gion, Wydawnictwo Albatros, 2003.
    3. Sayo Masuda, Autobiography of a Geisha, Wydawnictwo Vintage, 2004.
    4. Rosella Menegazzo, Japonia, Wydawnictwo Arkady, 2008.
    Más Menos
    27 m
  • #12: Zjadacze grzechów

    #12: Zjadacze grzechów
    Apr 11 2025
    Posiłek za odkupienie win. Kawałek chleba spożyty nad ciałem, by zapewnić duszy życie wieczne. Jak to możliwe? Wszystko dzięki zjadaczom grzechów.


    Autorka testu: Gabriela Bortacka,
    Lektor: Edgar Hein,
    Montaż: Tomasz Sowa,


    Bibliografa

    1.Chisholm H., Sin-eater, „Encyclopædia Britannica”, Cambridge University Press.
    2. Last 'sin-eater’ celebrated with church service, 19.09.2010, bbc.com [dostęp: 5.04.2022].
    3. Puckle B., Funeral customs. Their origin and development, Londyn 1926.
    4. Sedgwick I., Inviting Sin-Eaters to a Funeral: Fact or Folklore?, icysedgwick.com [dostęp: 5.04.2022].
    Más Menos
    6 m
  • #11: Ostatnie miesiące Józefa Piłsudskiego

    #11: Ostatnie miesiące Józefa Piłsudskiego
    Mar 27 2025
    Ponoć nie ma ludzi niezastąpionych, ale w przypadku Józefa Piłsudskiego można mieć wątpliwości. Z jego odejściem Polska zaczęła się szykować na własną śmierć.


    Autor testu: Herbert Gnaś,
    Lektor: Edgar Hein,
    Montaż: Tomasz Sowa,


    Bibliografia:

    M. Gałęzowski, Marszałek Józef Piłsudski 1867-1935, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2013.
    M. Gałęzowski, J. Kirszak, Twórca Niepodległej. Józef Piłsudski 1867-1935, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2018.
    A. Garlicki, Józef Piłsudski 1867-1935, Wydawnictwo Znak, Kraków 2020.
    W. Jędrzejewski, Józef Piłsudski 1867-1935. Życiorys, Myśl, Warszawa 1985.
    P. Szubarczyk, Naczelnik, „Biuletyn IPN”, nr 5-6/2008.


    NASZE MEDIA
    📢 Facebook: / ciekawostkihistoryczne
    💙 Twitter: https://twitter.com/home?lang=pl
    ❤️ Instagram: / ciekawostkihistoryczne.pl_
    ✨ TikTok : / ciekawostkihi. .
    Más Menos
    9 m